18 دانش‌آموز یک مدرسه دچار گازگرفتگی شدند... تیترهایی که این‌روزها از فرط تکراری شدن، حتی دیگر مورد توجه حوادث‌نویس‌ها هم نیستند. با این‌حال، مونواکسید کربن همچنان در سکوت، جان می‌گیرد.
طبق آمار اعلام شده از مرکز اورژانس تهران تنها طی10 روز دی ماه، 90 مورد مسمومیت ناشی از گازگرفتگی در تهران به ارگان‌های امدادی گزارش شده که در آنها 9 تن جان خود را از دست داده و بیش از 40 تن به دلیل شدت مسمومیت به بیمارستان انتقال یافته‌اند. بر اساس آمارهای ارایه شده، نهم دی ماه با 22 فقره حادثه گازگرفتگی، بیشترین فراوانی را در این مدت کوتاه به خود اختصاص داده است.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی تهران ، در گفتگو با همشهری، افزایش آمار مسمومیت با مونواکسید کربن را نگران کننده می‌داند و می‌گوید:« افزایش استفاده از لوازم غیر استاندارد مثلا آبگرم‌کن‌ها و یا بخاری‌هایی که نفتی بوده‌اند و تبدیل به بخاری یا آبگرم‌کن گازی شده‌اند، همچنین عدم توجه به دودکش‌ها افزایش کشته‌شدگان ناشی از گاز مونوکسید کربن را به دنبال دارد.»
تبلیغ برای گازگرفتگی به‌جای تبلیغ پفک
براساس آخرین گزارش‌ها، در آبان 85 ، 163 مورد مسمومیت با گاز مونواکسید کربن به اورژانس 115 گزارش شده بود که از این تعداد 73 مورد منجر به بستری در بیمارستان و 10 مورد منجر به مرگ شد.
اما تنها در 10 روز آغاز دی‌ماه تعداد قربانیان گازگرفتگی به آمار کل قربانیان آبان ماه رسید. این درحالی است که سخنگوی سازمان آتشنشانی می‌گوید: «متاسفانه آنقدر که رسانه‌های ما در مورد سوژه‌های دیگر تبلیغات جذابی می‌کنند، و برای انواع و اقسام مواد خوراکی تیزر می‌سازند، تا الان حتی یک تبلیغ کوچک در مورد خطر خفگی با مونو‌کسید‌کربن نشان داده نشده است و حتی زیرنویسی هم در این زمینه برای آگاهی دادن به مردم وجود ندارد و همین موجب شده که ما از نظر فرهنگ‌سازی در این موضوع بسیار عقب باشیم.»
دکتر شاهین شاد‌نیا، دبیر انجمن سم‌شناسی و مسمومیت‌های ایران و رییس بخش مسمومین بیمارستان لقمان نیز در گفتگو با همشهری، با بیان این که در سال 84، تا پایان سال، 86 مورد و در سال 85 تا الان 33 مورد مسمومیت با مونواکسیدکربن در بخش مسمومین بیمارستان لقمان گزارش شده، می‌گوید: «علت شیوع این مسمومیت این است که گاز مونواکسید کربن نه رنگ دارد و نه دارای بو و گاز تحریک‌کننده است و در واقع این گاز هیچ علامت خاصی ندارد که ریه را بسوزاند، ولی مثلا گاز شهری بوی خاصی دارد و قابل پیشگیری است به همین دلیل مسمومیت با مونواکسید کربن بیشتر گزارش می‌شود.»
وی با اشاره به این که در کنار عدم آگاهی مردم، اطلاع‌رسانی دقیق توسط رسانه‌ها نیز صورت نمی‌گیرد تاکید می‌کند: «باید نکات ایمنی را به خانواده‌ها آموزش داد. این همه تبلیغ درباره نشت گاز و خطرات آن در منزل در تلویزیون پخش می‌شود، اما درباره مسمومیت با مونواکسید کربن که اغلب بدلیل بد کارکردن وسایل گرمازا و عدم تهویه مناسب اتاق‌ها در فصل زمستان است، کار تبلیغی خاصی صورت نمی‌گیرد. درحالی که آمار گازگرفتگی در فصل زمستان چند‌برابر آمار حوادث ناشی از نشت گاز است.»
دکتر شاد‌نیا تاکید می‌کند: «همچنین روی بسته‌ها و جعبه‌هایی که این لوازم بسته‌بندی می‌شوند، توصیه‌های ایمنی لازم حک شود.»
هشدار درباره بخاری‌های بدون دودکش
سخنگوی سازمان آتشنشانی با بیان این که افزایش مسمومیت با مونواکسید کربن با کاهش دما ارتباط مستقیم دارد، می‌گوید: « بارها دیده شده که در یک ساختمان از یک مسیر دودکش مشترک استفاده شده است و توجهی به کلاهک و دودکش پشت بام نشده به طوری که شهروندان در تابستان روی این دودکش‌ها پوشش می‌گذارند و مسیر آن را مسدود می‌کنند و در زمستان با روشن کردن بخاری دیگر فراموش می‌کنند که این پوشش را بردارند و همین باعث پخش شدن گاز مونواکسید کربن می‌شود.»
تیموری با اشاره به اینکه یک علت شایع دیگر استفاده از بخاری‌های بدون دودکش است، می‌گوید: «متاسفانه از این بخاری‌ها در فضاهای بسته استفاده می‌شود در حالیکه این بخاری‌ها فقط باید در اماکنی مثل مغازه‌ها و پاساژها که کوچک هستند، استفاده شوند.»
این البته تنها بخشی از نکاتی است که مردم برای در امان ماندن از خطر مسمومیت با مونواکسید کربن باید بدانند. مجموعه دانستنی‌هایی که ظاهرا رسانه‌ها، بخصوص رادیو و تلویزیون درباره اهمیت آنها تصور روشنی دارند.
